3. Theo dõi Average CPU Load và Disk Activity
Nếu là một quản trị viên hệ thống Linux, bạn cần phải biết phương pháp
duy trì một sự cân bằng hợp lý trong quá trình tải đầu vào và đầu ra
giữa các ổ đĩa vật lý. Bạn có thể thay đổi cấu hình hệ thống để thực
hiện tác vụ này. Tuy nhiên có một phương pháp đơn giản hơn rất nhiều đó
là sử dụng lệnh isostat để quản lý hệ thống thiết bị tải đầu vào và đầu
ra trong Linux bằng cách theo dõi thời gian hoạt động và tốc độ truyền
trung bình của những thiết bị này. Lệnh này sẽ thông báo thông tin của
CPU (Central Processing Unit), thông tin đầu vào và đầu ra cho những
thiết bị, phân vùng và hệ thống file mạng (NFS).
Khi chạy lệnh isostat thông tin kết xuất có dạng:
Hình 4: Thông tin hiển thị khi chạy lệnh isostat.
Để lấy thông tin thư mục NFS bạn hãy sử dụng lệnh sau:
# iostat –n
4. Kiểm tra Memory Map của các tiến trình trong Linux
Khi làm việc trong hệ thống Linux có thể bạn cần kiểm tra dung lượng bộ
nhớ sử dụng trong hệ thống. Linux tích hợp nhiều lệnh cho phép kiểm tra
dung lượng bộ nhớ chiếm dụng. Trong đó có một lệnh đơn giản giúp hiển
thị thông tin tổng dung lượng đã chiếm dụng và chưa chiếm dụng của bộ
nhớ vật lý và tổng dung lượng bộ nhớ đó là lệnh
free.
Sau khi chạy lệnh này bạn sẽ thấy tổng dung lượng đã chiếm dụng và chưa
chiếm dụng của bộ nhớ vật lý và tổng dung lượng bộ nhớ trong hệ thống.
Ngoài ra nó còn hiển thị thông tin bộ nhớ đệm mà các nhân sử dụng.
Hình 5: Thông tin hiển thị sau khi chạy lệnh free
5. Kiểm tra thời gian vận hành của hệ thống
Bạn có muốn biết máy chủ đã vận hành bao lâu? Nếu muốn bạn chỉ cần sử
dụng lênh uptime để kiểm tra thời gian mà hệ thống đã vận hành. Lệnh
đơn giản này không chỉ cho bạn biết thời gian hệ thống vận hành mà còn
cho biết lượng người dùng đã đăng nhập vào hệ thống trong một khoảng
thời gian trước đó.
Hình 6: Kết quả lệnh uptime.
6. Kiểm tra người dùng đăng nhập
Ngoài những công cụ quản lý Linux, bạn có thể sử dụng một lệnh để kiểm
tra những người dùng nào đã thực hiên đăng nhập vào hệ thống và những
gì họ đã thực hiện. Lệnh này sẽ hiển thị thời gian hiện tại, thời gian
hệ thống đã vận hành, lượng người dùng đã đăng nhập.
Ngoài ra lệnh này cũng hiển thị lượng tải trung bình trong mỗi 1, 5 và
15 phút. Lệnh này rất hữu dụng với những Admin hệ thống muốn sử dụng
thông tin tải trung bình để hoạch định dung lượng.
Để kiểm tra ai đã đăng nhập vào hệ thống và những tác vụ họ đã thực hiện bạn chỉ cần chạy lệnh sau:
# w username
Hình 7: Thông tin hiển thị sau khi chạy lệnh # w username.
7. Kiểm soát hành vi hệ thống, phần cứng và thông tin hệ thống trong Linux
Với nhiều người dùng Linux, kiểm soát hệ thống là một tác vụ phức tạp.
Hầu hết các bản phân phối Linux tích hợp khá nhiều công cụ kiểm soát.
Những công cụ kiểm soát này cung cấp các phương pháp có thể được áp
dụng để kiểm tra thông tin hành vi hệ thống. Việc kiểm soát hệ thống
cho phép người dùng theo dõi nguyên nhân khả năng thực thi của hệ thống
bị cản trở. Một trong những tác vụ cần thiết của quá trình kiểm soát hệ
thống là tra cứu thông tin về hành vi hệ thống, phần cứng và thông tin
bộ nhớ. Có một lệnh đơn giản giúp hiển thị thông tin về tiến trình, bộ
nhớ, trang ghi, nhóm IO, lỗi và hành vi CPU đó là lệnh
vmstat.
Bạn chỉ cần nhập lệnh sau vào cửa sổ terminal:
# vmstat 3
Hình 8: Thông tin kết xuất của lệnh # vmstat 3.
Ngoài ra bạn có thể sử dụng lệnh
# vmstat –m để kiểm tra thông tin bộ nhớ, và lệnh
# vmstat –a để hiển thị thông tin trang nhớ đang hoạt động và không hoạt động.
Hình 9: Thông tin hiển thị sau khi chạy lệnh # vmstat –a.
8. Kiểm tra thông tin phần cứng của hệ thống Linux
Với một số người dùng Linux thì việc kiểm tra thông tin phần cứng thật
không dễ dàng. Linux là một hệ thống phức tạp nhưng nó lại tích hợp một
số công cụ giúp lấy thông tin chi tiết của phần cứng, chẳng hạn chúng
ta có thể sử dụng một lệnh khá đơn giản để kiểm tra thông tin đĩa cứng
trên hệ thống đó là lệnh hdparm. Lệnh này cung cấp một giao diện dòng
lệnh để thực hiện quản lý nhiều loại đĩa cứng được hệ thống phụ điều
khiển thiết bị ATA/IDE của Linux hỗ trợ. Nó cung cấp một lệnh giúp hiển
thị thông tin xác minh như dung lượng, thông tin chi tiết, … trực tiếp
từ ổ đĩa. Thông tin này được lưu dưới một định dạng mở rộng mới. Bạn
chỉ cần đăng nhập dưới quyền root user và sử dụng lệnh sau:
# hdparm -I /dev/sda
Hoặc dùng lệnh:
$ sudo hdparm -I /dev/sda
Khi đó thông tin về đĩa cứng của hệ thống sẽ lập tức hiển thị.
Hình 10: Thông tin chi tiết của đĩa cứng .
(Theo Taragana) 
