Vấn
nạn virus máy tính luôn làm đau đầu nhiều người. Tuy nhiên, không thiếu
cách để họ có thể tự phòng vệ, phát hiện và tiêu diệt virus máy tính.
Kiểm tra hệ thống
1/ Microsoft Process Explorer (trước đây là Sysinternals) | Tải về
Sử dụng tiện ích miễn phí Process Explorer sẽ giúp
bạn kiểm soát được tất cả tiến trình có trên hệ thống (Windows). Phần
mềm chuyên dụng này sẽ thông báo cho bạn biết chức năng của từng tiến
trình. Ngoài ra, nhờ vào Process Explorer, bạn có thể tạo ra những điểm
ngưng khi PC đang hoạt động bình thường. Một khi gặp trục trặc, chỉ cần
sử dụng Process Explorer và so sánh giữa các lần quét. Những sự khác
biệt mà tiện ích chỉ ra sẽ giúp bạn khám bệnh cho PC một cách dễ dàng
để phát hiện virus. .
2/ HiJackThis của Trend Micro | Tải về
HiJackThis cũng có tính năng gần giống với Process Explorer khi giúp
bạn tạo ra những điểm ngưng hệ thống, để so sánh phát hiện virus máy
tính khi cần thiết.
Trong trường hợp không thể loại bỏ được phần mềm độc hại, bạn có thể
gửi tập tin HiJackThis “xét nghiệm” (log file) PC cho các dịch vụ web
“chăm sóc” trực tuyến phân tích, tiêu biểu là HiJackThis.de Security và
NetworkTechs.com.
3/ GetSystemInfo của Kaspersky | Tải về
Hãng bảo mật lừng danh Kaspersky cũng có một ứng dụng tương tự
HiJackThis với tên gọi GetSystemInfo. Đây là “bác sĩ máy tính” miễn phí
trên mạng của Kaspersky. Bạn chỉ cần tải tập tin “nghi phạm” lên và
dịch vụ sẽ tự động phân tích “khám bệnh” giúp.
Cũng giống như một số dịch vụ quét virus trực tuyến khác, GetSystemInfo
rất hữu hiệu mỗi khi bạn muốn biết trên PC của bạn có gì và nhất là để
phát hiện các phần mềm hiểm độc có len lỏi vào chiếc máy tính hay
không.
Lưu ý:
bạn phải nắm rõ kiến thức chuyên sâu về hệ điều hành để có thể can
thiệp hợp lý một khi PC gặp rắc rối theo khuyến cáo của vị “bác sĩ” này.
Quét lỗ hổng hệ thống
Sự xâm nhập của virus máy tính bắt nguồn từ các lỗ hổng hệ thống, ngoài
ra có thể do người dùng sử dụng chủ quan, thiếu kinh nghiệm. Một khi
gặp trục trặc, bạn có thể nhờ tới các công cụ diệt virus (anti-malware,
antivirus). Thường chúng có khả năng bảo vệ theo thời gian thực, đồng
thời sẵn sàng trở thành chiến binh giúp bạn dọn dẹp các “phần tử” nguy
hiểm. Tuy nhiên, trước hết, bạn hãy sử dụng một số công cụ phát hiện
lỗi hệ thống sau đây:
4/ Microsoft Baseline Security Analyzer | Tải về
Microsoft Baseline Security Analyzer (MBSA) là tiện ích dò quét các lỗ
hổng hệ thống thiếu an toàn trên Windows, đồng thời phát hiện những sản
phẩm nào của hãng phần mềm này chưa được cập nhật các bản vá lỗi. Công
cụ của Microsoft sẽ rất hữu ích với các nhà quản trị hệ thống và cả
người dùng cá nhân.
5/ “Máy quét” của Secunia
Công cụ quét hệ thống của Secunia cũng tương tự như MBSA khi xử lý các
sản phẩm của Microsoft. Nhưng khác với MBSA, Secunia còn có thể “khám
bệnh” cho hàng trăm ứng dụng thứ ba. Đó là một trong những điểm mạnh
làm nên tên tuổi của ứng dụng này.
Với hai phương án hỗ trợ (quét trực tuyến hoặc nhờ vào trình ứng dụng), bạn có thêm lựa chọn để nhờ Secunia xử lý. Chi tiết tại đây.
6/ Sử dụng các trình diệt virus chuyên dụng
Hiện nay có hàng loạt phần mềm antivirus để lựa chọn. Chúng có khả năng
phát hiện và tận diệt phần mềm hiểm độc xuất hiện trên PC. Ngoài việc
bỏ ra một khoản nho nhỏ để sở hữu phần mềm bản quyền những chương trình
diệt virus nổi tiếng như Kaspersky, Bitdefender... bạn có thể tin tưởng
một số công cụ tương tự miễn phí, như Avast (antivirus) hay Comodo (tường lửa) trên Windows.
Một khi phát hiện hệ thống bị nhiễm virus, hoặc các chương trình ứng
dụng chưa được cập nhật bản vá an ninh, hai việc thiết yếu bạn nên làm
là cài đặt ngay chương trình antivirus đáng tin cậy và tìm cách cập
nhật bản hotfix vá lỗi từ nhà sản xuất phần mềm.
Có hai điểm lưu ý là: hacker thường phát tán
những phần mềm malware mới chưa được các hãng sản xuất phần mềm nhận
diện, do đó, để tránh trở thành nạn nhân bạn nên thường xuyên cập nhật
cơ sở dữ liệu virus của trình ứng dụng, ngoài ra sử dụng tường lửa và
phần mềm antivirus là một trong những phương án tỏ ra tương đối hiệu
quả.
Ngoài ra, lợi dụng sơ hở của người dùng, các hacker còn “bào chế” những
phần mềm antivirus giả mạo, quảng cáo trên mạng Internet hoặc do adware
phát tán. Bạn phải cảnh giác để tránh tải về “kẻ trộm”. Hãy tham khảo
lời khuyên từ các chuyên gia và chỉ tải phần mềm từ những trang đáng
tin cậy như softpedia.com, download.com, download.com.vn...
7/ Sử dụng Malicious Software Removal Tool của Microsoft | Tải về
Malicious Software Removal Tool (MSRT) là một công cụ khác của gã khổng
lồ phần mềm trong nỗ lực bảo vệ Windows cho người dùng. Bạn có thể tin
tưởng vào tiện ích tận diệt phần mềm hiểm độc này. Ba lý do để sử dụng
MSRT:
• Quá trình quét và tận diệt virus hoàn toàn tự động
• Sử dụng Windows Update để cập nhật cơ sở dữ liệu một cách tự động
• Có nhiều điểm mạnh với tư cách là sản phẩm của nhà sản xuất gốc nên dễ sử dụng, quản lý
8/ Dùng tiện ích SUPERAntiSpyware | Tải về
SUPERAntiSpyware là một công cụ quét virus khác có khả năng dò, phát
hiện và gỡ bỏ hàng loạt malware. SUPERAntiSpyware nhận được sự đánh giá
khá cao của các thành viên TechRepublic, một diễn đàn chuyên sâu về
công nghệ. Đây được coi là ứng cử viên duy nhất (phần mềm miễn phí) có
thể sánh với các phần mềm thương mại tương tự trong danh sách thống kê
năm 2009. Tuy nhiên, lưu ý, SUPERAntiSpyware chủ yếu tận diệt các phần
mềm gián điệp (spyware).
9/ Anti-Malware của Malwarebyte | Tải về
Malwarebytes Anti-Malware (MBAM) được xem là công cụ tốt nhất trong
nhóm này. Hiện tại, MBAM không phải là “bất bại” trước virus, nhưng
trong những trường hợp các phần mềm khác đã “bó tay”.
10/ GMER - diệt rootkit | Tải về
Hiện trên thị trường không nhiều phần mềm chuyên dụng gỡ bỏ rootkit.
Tuy nhiên, GMER là một trong những lựa chọn bạn có thể tin cậy. Chi
tiết và tải về tại đây.
Lưu ý:
Sử dụng các công cụ, thủ thuật nói trên có thể đảm bảo cho bạn tránh được mọi virus, malware nhưng cần chú ý:
-
Luôn cập nhật phần mềm, cơ sở dữ liệu mới nhất
-
Chạy công cụ kiểm định hệ thống, lưu lại log file
-
Quét virus định kỳ.
