Trước khi bán hoặc tống khứ đi máy tính – dù
nó còn làm việc hay không làm việc – bạn nên xóa sạch các tài liệu và dữ
liệu nhạy cảm. Để an toàn tuyệt đối, bạn nên thực hiện điều
này thậm chí rằng bạn chỉ để chúng ở đâu đó xung quanh nhà mình, chẳng
hạn như gara để xe hay kho chứa đồ gì đó. Một điều mà bạn sẽ không bao
giờ biết là ai sẽ nhúng tay vào các máy tính cũ của mình.
Nếu bạn nghĩ mình chỉ cần xóa các tài liệu nhạy cảm
và coi như có thể vứt bỏ hệ thống của mình một cách an toàn thì điều này
hoàn toàn chưa đúng. Những dấu vết còn xót lại trên ổ cứng có thể tồn
tại ngoài những gì bạn hình dung. Sự thật là làm trống rỗng Recycle Bin
hoặc thậm chí format lại ổ cứng cũng chưa đủ an toàn.
Bạn có thể vẫn lưu lại các thư điện tử trên máy tính
của mình, bao gồm các thông tin đăng nhập quan trọng và các nội dung
nhạy cảm, mật khẩu website được nhớ trên trình duyệt web cũng như các
mật khẩu được lưu cho các dịch vụ và ứng dụng khác. Tất cả những thứ đó
hoàn toàn có thể được khôi phục trở lại mặc dù Windows không thể khởi
động. Những người dùng khác hoàn toàn có thể sử dụng một live CD để khôi
phục hoặc mang ổ cứng trong máy tính của bạn lắp vào một máy tính khác.
Tất cả vấn đề thuộc về ổ cứng
Cần nhớ rằng thứ dùng để lưu tất cả dữ liệu của bạn,
các file và các dữ liệu khác là ổ cứng. Về cơ bản bạn có thể tháo ổ
cứng, kết xuất hệ thống đang có hiệu lực và lúc này nhiệm vụ của bạn là
bảo vệ các ổ cứng.
Mặc dù vậy bạn vẫn cần xóa các ổ cứng này trước khi tháo và cất giấu chúng ở đâu đó.
Các phương pháp xóa dữ liệu
Về cơ bản có hai phương pháp xóa dữ liệu: phương pháp chọn file để xóa (làm sạch) và phương pháp xóa toàn (wipe) bộ ổ cứng
Nếu bạn sẽ bán hoặc vứt bỏ máy tính của mình và vấn
đề bảo mật dữ liệu không quan trọng lắm đối với bạn, lúc này bạn có thể
xem xét đến giải pháp xóa thủ công. Điều này có nghĩa là bạn sẽ để
nguyên Windows và tự mình xóa tất cả các tài liệu các file nhạy cảm và
mật khẩu. Mặc dù vậy phương pháp này không thật sự an toàn vì đôi khi
còn có thể không nhớ hết những gì cần xóa.
Nếu không muốn rủi ro cho dữ liệu và sự riêng tư của
mình, hoặc bạn không muốn thực hiện một cách thủ công mất thời gian như
trên thì bạn có thể "wipe” ổ cứng. Điều này có nghĩa rằng bạn
sẽ xóa toàn bộ dữ liệu, gồm có cả Windows, các ứng dụng, tài liệu, mật
khẩu,… mọi thứ. Hành động này không chỉ xóa dữ liệu mà nó còn làm cho
không thể khôi phục được dữ liệu bằng cách thay thế tất cả các dữ liệu
cũ bằng dữ liệu trắng. Phương pháp này được chấp nhận sử dụng cho các tổ
chức chính phủ.
Tuy nhiên nếu "wipe” toàn bộ ổ cứng bạn vẫn có thể
cài đặt lại Windows sau đó nếu bạn có đĩa cài đặt và key sản phẩm. (Đôi
khi một số key sản phẩm có trong một sticker trong máy tính).
Chúng ta sẽ thảo luận về cả hai phương pháp. Trước
tiên chúng ta nên đi ôn lại những gì cần tìm và cần xóa cho phương pháp
thủ công. Sau đó sẽ xem xét cách "wipe” hoàn toàn ổ cứng.
Thực hiện làm sạch (xóa thủ công)
Không xóa bất cứ thứ gì! Khi bạn nhấn phím Delete,
Windows sẽ di chuyển các file vào Recycle Bin. Thậm chí sau khi bạn
Empty Recycle Bin, chúng vẫn có thể khôi phục. Điều này chỉ có lợi khi
bạn vô tình xóa đi một file nào đó, còn trường hợp xấu là cố gắng bảo vệ
an toàn dữ liệu của bạn để tránh bị dình mò hay đánh hơi thất bại hoàn
toàn. Các tiện ích miễn phí như Restoration và NTFS Undelete, có thể làm cho ai đó dễ dàng có thể khôi phục lại các file của bạn.
Để bảo đảm các file đã xóa không thể khôi phục được
trở lại, bạn phải sử dụng một bộ cắt file (hình dung như giấy vụn trong
các phòng bảo mật, trước khi mang đi hủy cần được cắt vụn). Nó tương tự
như kỹ thuật "wipe” ổ cứng. Các file mà bạn đưa đến bộ cắt sẽ được phá
hủy hoàn toàn, mãi mãi. Bạn có thể download và cài đặt một trong các
tiện ích miễn phí sau: File Shredder, Eraser, và Zilla Data Nuker.
Đây là một số địa điểm bạn có thể bắt đầu việc làm sạch của mình:
- Các file và tài liệu cá nhân: Bắt đầu với các
thư mục cá nhân, đây là các thư mục được tạo bởi Windows, chẳng hạn như
Documents, Pictures, Music, và Videos. Sau đó bạn cần làm sạch ổ cứng
đối với bất kỳ tài liệu hoặc file cá nhân nào. Mở Computer và kích vào
các ổ đĩa để truy cập trực tiếp vào các thư mục cụ thể. Bạn có thể bỏ
qua các thư mục Program Files và Windows vì các thư mục này sẽ không
chứa các file cá nhân.
Khi bạn tìm thấy các thư mục hoặc các file muốn hủy,
hãy chọn chúng, kích phải, và xóa bằng bộ cắt file mà bạn đã download
được. Không kích Delete; sẽ có một mục mới cho bộ cắt file trên menu
chuột phải của bạn.
- Các file và thiết lập trình duyệt: Bạn chắc chắn muốn xóa đi history, favorite, mật khẩu được nhớ và các file tạm thời khác. Trong Internet Explorer 8, kích Safety > Delete Browsing History. Trong Internet Explorer 7, kích Tools > Delete Browsing History. Trong phiên bản khác, tìm đến menu favorites và sau đó xóa chúng.
- Các thiết lập máy chủ và email: Nếu bạn sử dụng
một máy khách email, giống như Microsoft Outlook, bạn nên xóa các thư
điện tử và các thiết lập kết nối với dịch vụ hay máy chủ email của mình.
Với Outlook, bạn có thể xóa file PST. Trong Windows XP các file này
thường nằm ở C:Documents and Settings\UsernameLocal Settings\Application Data\MicrosoftOutlook. Trong Windows Vista và Windows 7, hãy kiểm tra C:UsersusernameAppDataLocalMicrosoftOutlook.
Các file Windows cần xóa
- Khóa mạng và mật khẩu không dây: Khi kết nối với một mạng không
dây được bảo vệ bằng mã hóa, bạn phải nhập vào khóa mạng hoặc mật khẩu.
Mật khẩu này sau đó sẽ được lưu lại vì để bạn sẽ không cần nhập lại ở
lần kết nối tiếp theo. Để xóa các mật khẩu này, bạn chỉ cần xóa profile
mạng không dây được thiết lập với Windows. Điều hướng đến các thiết lập
không dây thông qua biểu tượng mạng trong khay hệ thống hoặc thông qua
Control Panel.
- Các mật khẩu chia sẻ mạng: Với các mật khẩu này, bạn có thể sử dụng tiện ích Network Password Recovery của NirSoft. Tiện ích này có thể quét và hiển thị tất cả các mật khẩu mạng được lưu, từ đó bạn có thể chọn và xóa chúng.
- Mật khẩu cho các kết nối VPN và dial-up: Bắt
đầu bằng cách triệu gọi cửa sổ Network Connections, có thể thông qua
biểu tượng mạng trong khay hệ thống hoặc Control Panel. Sau đó mở các
kết nối dial-up và VPN để bảo đảm các mật khẩu không được lưu. Nếu chúng
đã được chọn, hãy hủy chọn tùy chọn Save Password hoặc xóa kết nối cùng
với nó.
- Các điểm khôi phục: Bạn chỉ cần vô hiệu hóa tính năng System
Restore của Windows. Mở Control Panel, tìm System Tools, và mở System
Restore settings.
- Remote Desktop: Nếu bạn đã sử dụng tính năng
Remote Desktop của Windows để điều khiển máy tính từ xa, bạn cần bảo đảm
nó không được lưu mật khẩu. Kích Start > All Programs > Accessories > Remote Desktop Connection.
- Temporary files: Bạn có thể sử dụng tiện ích Disk Cleanup có trong Windows: kích Start > All Programs > Accessories > System Tools > Disk Cleanup. Chắc chắn bạn nên thực hiện điều này cuối cùng vì nó sẽ chăm sóc cẩn thận cho Recycle Bin.
Có thể có nhiều chương trình hay phần mềm khác có thể
lưu mật khẩu hoặc các thông tin nhạy cảm. Chính vì vậy bạn cần xóa các
thông tin nhạy cảm hoặc remove chương trình. Đây là một số ứng dụng khác
mà bạn có thể đã cài đặt và cần kiểm tra:
- Phần mềm tài chính và kế toán
- Các chương trình FTP hoặc SSH client
- Instant Messengers (chẳng hạn như MSN, Windows Live, Yahoo Messenger, ICQ, và AOL)
Cuối cùng nhưng không phải không quan trọng, bạn nên
remove các mật khẩu bảo vệ tài khoản Windows. Mở thiết lập User Account
thông qua Control Panel. Bạn cũng có thể xóa luôn các tài khoản Windows
khác.
"Wipe” ổ cứng
Như đề cập ở trên, chỉ có cách bảo đảm dữ liệu của
bạn không thể khôi phục là xóa hoàn toàn và vĩnh viễn nội dung bên trong
ổ đĩa bằng một tiện ích đặc biệt. Sau đó bạn có thể vứt máy tính của
mình đi hoặc ổ cứng mà không cần phải lo lắng gì, hoặc có thể cài đặt
lại Windows để ai đó có thể sử dụng lại nó.
Nếu lấy ổ cứng ra khỏi máy tính và cắm nó vào một máy tính khác, bạn có thể sử dụng công cụ như Disk Wipe
trong Windows. Đây là công cụ có thể xóa các partition của ổ cứng, tuy
nhiên không xóa partition có cài đặt và đang chạy Windows.
Để xóa ổ đĩa có cài đặt hệ điều hành trên máy tính,
bạn phải tạo một đĩa khởi động hoặc USB khởi động và khởi động bằng tiện
ích đó. Cách thức này có thể cho phép bạn làm việc dù Windows không thể
khởi động được. Active@ Kill Disk là một ví dụ về kiểu công cụ này.
(Theo Esecurityplanet)
|