Miễn phí, đơn giản, dễ sử dụng, khả năng “bắt” mã độc cao, tốn ít tài nguyên hệ thống… là những điểm mạnh của phần mềm diệt virus miễn phí mà Microsoft vừa ra mắt.

Đó cũng chính là lời giải thích vì sao bộ phần mềm mới lần đầu ra mắt này lại có tới hơn 1,5 triệu lượt tải ngay trong tuần đầu tiên mặc dù Microsoft chỉ cho phép những người đang sử dụng hệ điều hành Windows có bản quyền được phép tải về và sử dụng.

Nhiều chuyên gia phần mềm cũng như bảo mật trên thế giới đã chấm điểm Security Essentials của Microsoft. Theo họ, để được gọi là một bộ phần mềm bảo mật cao cấp, Security Essentials còn phải “phấn đấu rất nhiều”. Và đây là kết quả (được tính theo thang điểm 6):

Đánh giá tổng quát: 5 điểm

Tính năng và thiết kế giao diện: 3 điểm

Giá trị theo số tiền bỏ ra: 6 điểm (hoàn toàn miễn phí)

Độ dễ khi sử dụng: 5 điểm.

Giao diện rất đơn giản và dễ sử dụng

Đúng như tên gọi của mình, Security Essentials chỉ bao gồm những tính năng rất “cơ bản” (essentials) nên sẽ là rất khập khiễng nếu so sánh nó với những phần mềm bảo mật thương mại cao cấp. Security Essentials không được tích hợp tường lửa (firewall), không có khả năng bảo vệ người dùng trên web, không quét email và chỉ có một số thiết lập rất “bình thường”.

Mã độc có thể tấn công chúng ta từ rất nhiều hướng, chúng vẫn phải đi qua một “cửa” gần như duy nhất: cài đặt các chương trình có khả năng tự hoạt động lên hệ thống của nạn nhân và đó là cách mà Security Essentials tập trung để chiến đấu. Nó sẽ tự động kiểm tra tất cả các file dữ liệu trong các quá trình tương tác và chặn đứng file nào chứa mã độc ngay khi chúng chuẩn bị “hành động”. Nếu muốn chắc ăn hơn nữa, người dùng có thể đặt lịch quét định kỳ hoặc bất thường để kiểm tra toàn bộ hệ thống.

Mặc dù phương pháp kiểm tra, phát hiện và ngăn chặn mã độc của Security Essentials được các chuyên gia bảo mật đánh giá là đã quá “cổ điển”, phần mềm này vẫn thể hiện sự hiệu quả cao đến không ngờ. Trong hầu hết các thử nghiệm, tỷ lệ mã độc vị Security Essentials phát hiện và ngăn chặn đạt tới 96%, ngang hàng với bộ phần mềm bảo mật có thu phí danh tiếng F-Secure Internet Security 2010.

Cũng bởi cơ chế làm việc đơn giản như vậy nên Security Essentials còn được đánh giá cao nhờ sự đơn giản trong quá trình sử dụng và tiêu tốn rất ít tài nguyên của máy tính. Trong một thử nghiệm của các chuyên gia bảo mật trong tạp chí tin học PC Pro (Anh), Security Essentials được cài đặt trên một chiếc máy tính chạy hệ điều hành Windows Vista và nó chỉ khiến dung lượng RAM cần tiêu thụ tăng từ mức 499 MB lên 583 MB – ít hơn 3MB so với bộ phần mềm bảo mật được đánh giá “nhẹ” nhất hiện nay là Avira Premium Security Suite.

Nhưng ngay sau ngày ra mắt, các chuyên gia của hãng bảo mật Symantec đã nhanh chóng “dội gáo nước lạnh” vào những hồ hởi của Microsoft khi phát hiện ra rằng: Security Essentials hoàn toàn không bảo vệ hệ thống trong thời gian đang khởi động (boot), thậm chí khi toàn bộ hệ thống đã “ổn định trật tự” được 7 giây Security Essentials mới bắt đầu hoạt động. Đây chưa phải là một điều quá tồi tệ nếu so sánh với khoảng thời gian15 giây mà Avira cần để khởi động, nhưng đó vẫn là khoảng thời gian “chết người” và vô cùng nguy hiểm trước sự khôn ngoan của những thế hệ mã độc ngày nay. Hơn nữa, Avira có nhiều thành phần cần phải khởi động hơn Security Essentials rất nhiều.

Khả năng phát hiện và ngăn chặn rootkit – chủng loại mã độc mới nhất và “hiếu chiến” nhất hiện nay của Security Essentials vẫn là một dấu hỏi lớn bởi nó không có khả năng quét và ngăn chặn trên nền tảng ảo của web.

Miễn phí và được cập nhật thư viện mã độc thường xuyên nhưng việc Microsoft đưa tính năng cập nhật của Security Essentials đi kèm với Windows Update là một sự thất vọng lớn đối với người dùng. Trong khi các phần mềm bảo mật khác được cập nhật hàng ngày, hàng giờ hay thậm chí là ngay lập tức sau khi phát hiện mã độc mới thì Security Essentials chỉ có thể bảo vệ người dùng trước những chủng mã độc mới sau… vài tuần do phải đợi được cập nhật cùng với Windows.

Đây cũng chính là lý do tại sao hầu hết các chuyên gia bảo mật trên thế giới khuyến cáo người dùng Internet không nên ỷ lại Security Essentials để trì hoãn việc mua các phần mềm cao cấp khác.

Nhưng nếu bạn chưa có tiền? Security Essentials cũng là một giải pháp bảo mật không tồi.